Etki Alanı

Stephen Covey’in etkili insanların yedi alışkanlığı kitabında dile getirdiği bir kavram etki alanı, ilgi alanı.

Yaşadığımız dünya içerisinde bir gerçekten direkt etkili olabildiğimiz, gidişatını değiştirebildiğimiz bir şeyler katabildiğimiz durumlar var bunlar etki alanımızda. Birde daha büyük çemberde yer alan iç içe geçmiş iki çember gibi düşünebilirsiniz. Ortada etki alanı var en ortada diğer onu kapsayan çemberde de ilgi alanı var direkt etkimizin olamayacağı bizim kontrolümüz dışında olan hemen bugün harekete geçsek bir değişiklik yaratamayacağımız ama uzun vadede belki etkili olabileceğimiz durumlar ve konular var.

İlgi alanında neler var? Bir kere içinde bulunduğumuz ülkenin siyasi durumu, dünyanın gidişatı, dünyadaki ekonomik durumlar şuanda mesela doların kaç Türk Lirası olması gibi aslında bizi etkilese bile direkt bizimle bağlantısı olmayan ve bizim aktif olarak değiştiremeyeceğimiz durumlar. Tabi ki bunların bizi endişelendirmesi, bir yere kadar üzmesi normal ama sadece bunlar üzerinden
yaşamımızı değerlendirdiğimizde çaresizlik hissine kapılmamız içten bile değil.

Bir örnek üzerinden gidelim dünyanın iklim değişiklikleri, küresel ısınma, mevsimlerin değişmesi, artık daha az yağmur yağması, sıcağın soğuğun eskiden olduğu zamanlardan olmaması da farklı uzunluklarda ve farklı zamanlarda olması gibi durumlar. Direkt olarak bizim kontrolümüz olmayan değiştiremeyeceğimiz konular. Ama etki alanımızda bununla bağlantılı neler var diye bakacak olursak küresel ısınmanın yavaşlaması için plastiğimizi, camımızı ve karton kutularımızı, kâğıdımızı ayırarak çöpe atmak.

Bunların dönüştürülmesini kolaylaştırmak. Çıkacak karbondioksit gazının azalması için bir yardımcı eylem olabilir. Bunu için yapılacak ilk adım belki evimizde ikinci bir çöp kutusunu buna ayırmak. En
azında yemek çöpü olmayanları birbirinden ayırarak atmak ve bunların ayrıştırılmasını kolaylaştırmak. Bunula ilgili ben birçok eleştiri aldım bugüne kadar örneğin Türkiye de halen çok az ayrıştırma var. Daha sonra yapılıyor bu ayrıştırma senin yaptığın ayrıştırma işe yaramayacak yine çöpler aynı yere gidecek deseler de bende şöyle diyorum. Evet ama daha kolay ayrıştırılacak.

Yeni camı, kağıdı arayanlar onları daha kolay bulacak. Kolay bulununca daha enerji tasarrufu olacak ve bunlar daha çabuk dönüşebilir hale gelecek. Benimde evrene katkım şimdiden bu olsun. Yine kullanmadığımız giysileri ihtiyaç sahiplerine vermek için çaba harcamak onların çöpe gitmesi yerine başkalarının  kullanıp dünyada daha az giysi üretimi olmasına destek olmakta benim etki alanıma giren küçücükte olsa ama sonuçta o büyük resme uzun vadede katkıda bulunabilecek bir adım. Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Diyelim ki eğitim sistemini beğenmiyoruz. Mesela belli bir konunun örneğin tarihin doğru anlatılmadığını düşünüyoruz ve bunu direkt olarak değiştirebilecek gücümüz şuanda yok ama bu konuda okumak kendimizi yetiştirmek bu konunun dikkate alındığı platformlarda katılımcı olarak yer almak, bunun için farkındalık yaratmak yapabileceğimiz şeyler.

Yine belki hasta birini iyileştirebilmek için bizim yapabileceğimiz bir şey yok bu tabi ki tıbbın doktorların işi kişinin kendi çabası önemli ama hasta olan kişinin moralini yükseltmek için bağışıklık sistemini güçlendirmek için ona zaman ayırmak, ona olumlu şeylerden bahsetmek, belki dışarı çıkarıp onunla dolaşmak, gününün biraz daha iyi geçmesini sağlamak bizim yapabileceğimiz şeyler. İşte bu yüzden büyük çevremizde yani ilgi alanımızda yolunda gitmeyen şeylere takılıp bunları çoğaltıp, bunları gerçekten şu anımızı çalmaktan men etmemiz gerekiyor. O yüzden de her ne zaman kendimizi ilgi alanımızda çaresizlik hissederken buluyoruz. O zaman yapılacak şey ana dönmek anın içerisinde ne yapabiliriz ona bakmak ve harekete geçmek. Ancak bu şekilde yavaş yavaş kendimizi ve çevremizi daha güçlendirebiliriz ve yavaş yavaş aslında direkt şuanda etki edemediğimiz ilgi alanlarında uzun vadede etki alanına doğru çekmeye başlayabiliriz.